Pamiętajcie – OSK też musi wdrożyć “Standardy Ochrony Małoletnich”.

Wiele podmiotów prowadzących działalność gospodarczą skupia się bezpośrednio na przepisach regulujących ich działalność i niektórych przepisach ogólnych. Niestety nasz system prawny nie jest aż tak prosty i czasami okazuje się, że powstają przepisy, które na pierwszy rzut oka nas nie dotyczą, a dopiero po dokładniejszej analizie okazuje się że dotyczą, a ich niewdrożenie może drogo kosztować. Dopiero w momencie kontroli dowiadujemy się, że wdrożenie było konieczne, albo co gorsza, że w ogóle takie przepisy są. I tak właśnie wydaje się być ze “Standardami Ochrony Małoletnich” w Ośrodkach Szkolenia Kierowców i Wojewódzkich Ośrodkach Ruchu Drogowego, których konieczność wdrożenia wynika z ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (tzw. Ustawa o ochronie małoletnich), która weszła w życie 15 lutego 2024 r.

Informując właścicieli OSK o obowiązku wdrożenia tych przepisów spotykam się ostatnio coraz częściej z wątpliwościami, czy naprawdę trzeba to wdrażać bo przecież Ośrodki Szkolenia Kierowców nie są wymienione w tej ustawie. Zatem przyjrzyjmy się nowemu wprowadzonemu tą ustawą przepisowi ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym:

“Art. 22b pkt. 2 Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, zwanych dalej ,,standardami”, ma każdy organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.

Zatem jest to przepis ogólny, nie wskazujący żadnych podmiotów z tzw. “imienia i nazwiska”. Trudno nie zauważyć, że szkolenie kandydatów na kierowców jest swego rodzaju działalnością oświatową. Zatem właściciel OSK jest organizatorem działalności oświatowej, a w najgorszym wypadku działalności związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich. Oznacza to że właściciel Ośrodka Szkolenia Kierowców musi zarówno wdrożyć “Standardy Ochrony Małoletnich” jak dopełnić inne procedury związane z zatrudnieniem i karalnością swoich pracowników.

Przypominamy “Standardy ochrony małoletnich”

„Lex Kamilek” a właściwie Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (tzw. Ustawa o ochronie małoletnich) weszła w życie 15 lutego 2024 r. Nakłada ona między innymi na podmioty prowadzące kursy i szkolenia obowiązek wdrożenia Standardów Ochrony Małoletnich. Jest to obowiązek z którego należało się wywiązać się do 15 sierpnia 2024 r. Wydaje się, że jest to proste, ale jak się okazuje mało kto z zainteresowanych wie o takim obowiązku.

Można się zastanawiać, co ma wspólnego Ośrodek Szkolenia Kierowców z ochroną małoletnich. I tu jest właśnie pułapka. Ośrodki Szkolenia Kierowców szkolą małoletnich nawet jak o nich nie pamiętają. Prawo jazdy kategorii AM na motorowery mogą uzyskać już 14 latkowie, na ciągnik rolniczy, mały motocykl czy czterokołowiec 16 latkowie. Niektóre ośrodki szkolą też na kartę rowerową. Nawet na prawo jazdy kategorii B można zapisać się na 3 miesiące przed ukończeniem 18 roku życia. A więc jak najbardziej małoletni szkolą się w OSK. Czyli one wszystkie też muszą wdrożyć ww. standardy.

Wykazie standardów niezbędnych do wdrożenia:

Standard 1 „Kodeks bezpiecznych relacji personel – małoletni” w tym:

1. standardy bezpiecznej rekrutacji pracowników, i
2. standardy bezpiecznych relacji personelu placówki z małoletnimi

Ważne okazały się także dobre praktyki w tym zakresie takie jak wskazanie sposobów sprawdzenia pracowników w rejestrach sprawców przestępstw na tle seksualnym, czy wskazanie podstawowych zasad zachowania personelu takich jak:

„Pracownik placówki w kontakcie z Małoletnimi:

• zachowuje cierpliwość i odnosi się do nich z szacunkiem;
• z uwagą wysłuchuje małoletnich starając się udzielać im odpowiedzi adekwatnej do zaistniałej sytuacji i wieku małoletniego.”

Wskazano także przykładowe zachowania zabronione:

„Pracownikowi placówki bezwzględnie zabrania się:

• nawiązywania relacji seksualnych z Małoletnimi;
• składania Małoletnim propozycji o charakterze seksualnym i pornograficznym, w tym również udostępniania takich treści;”

Standard 2 „Procedura reakcji na informacje” – Określa zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego, a także procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury “Niebieskie Karty”;

W ramach tego standardu wskazano między innymi schemat podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia Małoletniego przez osoby trzecie nie związane ze Placówką.

Standard 3 „Edukacja personelu i jej dokumentacja”  – Określa zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności

Standard 4 „Upowszechnienie informacji o standardach – Określa zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;

Standard 5 „Kodeks bezpiecznych relacji dziecko-dziecko” – Określa wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone

Standard 6 „Bezpieczny Internet” – Określa zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet, oraz procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie

Standard 7 „Bezpieczeństwo wizerunku i danych osobowych” – wskazujący, że placówka dba o bezpieczeństwo danych osobowych małoletnich, a także nie dopuszcza do naużywania ich wizerunku

Standard 8 „Ewaluacja standardów” – Określa zasady przeglądu i aktualizacji standardów

Oczywiście wskazano także podmioty, które mogą kontrolować wdrożenie i przestrzeganie standardów, a także wskazano kary za ich nieprzestrzeganie i niewdrożenie. Można się było dowiedzieć, że przepisy kodeksu karnego zostały uzupełnione między innymi o następujące przepisy:

• Kto, będąc obowiązanym do wprowadzenia standardów ochrony małoletnich nie wykonuje tego obowiązku, podlega karze grzywny do 250 zł albo karze nagany.

W razie ponownego stwierdzenia niewykonania obowiązku wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, sprawca, podlega karze grzywny nie niższej niż 1000 zł.

• Kto dopuszcza do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi osobę wiedząc, że osoba ta ma obowiązek stosowania się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
• Kto dopuszcza do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, osobę bez uzyskania informacji, zamieszczonych w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł

Zatem nieprzestrzeganie czy niewdrożenie tych standardów w firmie może być nie tylko bolesne finansowo, ale także być przyczyną do orzeczenia kary więzienia.