Rada i Parlament osiągnęły wstępne porozumienie co do nowych przepisów o prawach jazdy

Źródło: https://www.consilium.europa.eu/

Rada i Parlament Europejski osiągnęły dziś wstępne porozumienie polityczne co do nowelizacji dyrektywy o prawach jazdy. Nowelizacja będzie miała znaczący wpływ na wydawanie praw jazdy w całej UE. Zaktualizuje minimalne wymogi dotyczące sprawności kierowców w całej UE, zharmonizuje przepisy o okresach próbnych dla początkujących kierowców oraz stworzy model jazdy w towarzystwie innego kierowcy w przypadku osób, które uzyskały prawo jazdy w wieku 17 lat.

Nowelizacja dyrektywy o prawach jazdy wprowadzi kilka kluczowych elementów.

Pierwszy element przewiduje, że do końca 2030 r. jednolite mobilne prawo jazdy będzie dostępne dla wszystkich obywateli UE. Zostanie ono umieszczone w przyszłym europejskim portfelu tożsamości cyfrowej.

Cyfrowe prawo jazdy będzie uznawane we wszystkich państwach członkowskich UE. Jednocześnie użytkownicy dróg będą mogli ubiegać się o wydanie fizycznego prawa jazdy. Dokument – zarówno w postaci fizycznej, jak i cyfrowej – będzie obowiązywał dłużej niż obecnie. Umożliwi prowadzenie samochodów osobowych i motocykli przez 15 lat od daty wydania lub 10 lat – jeżeli prawo jazdy jest używane również jako dowód osobisty.

Bezpieczniej na drogach

W ramach drugiego elementu, aby zwiększyć bezpieczeństwo ruch drogowego podjęte zostaną kroki w kierunku zharmonizowania procedur przesiewowych badań lekarskich w państwach członkowskich. Przed wydaniem prawa jazdy we wszystkich państwach członkowskich wymagane będą badania lekarskie lub badania przesiewowe oparte na samoocenie.

Zharmonizowane zostaną również przepisy o okresach próbnych dla początkujących kierowców. Taki okres próbny ma trwać co najmniej dwa lata. W okresie próbnym kierowcę obowiązywać będą surowsze przepisy lub kary za prowadzenie pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Nie naruszy to kompetencji państw członkowskich w zakresie regulowania zachowań kierowców.

Model jazdy w towarzystwie innego kierowcy

Aby rozwiązać problem niedoboru kierowców w kategoriach zawodowych, a jednocześnie poprawić bezpieczeństwo ruchu drogowego, wprowadzony zostanie model jazdy w towarzystwie innego kierowcy z prawem jazdy kategorii C.

Pozwoli to kandydatom na kierowców uzyskać prawo jazdy na określone kategorie pojazdów przed osiągnięciem wymaganego wieku, ale korzystanie z niego będzie możliwe jedynie w towarzystwie doświadczonego kierowcy. Model ten będzie dostępny we wszystkich państwach członkowskich i obejmie samochody osobowe. Państwa członkowskie będą mogły zaoferować takie rozwiązanie również dla samochodów dostawczych i ciężarowych.

Kolejny element to dostosowania mające ułatwić uzyskanie prawa jazdy na samochód osobowy w innym państwie członkowskim niż państwo członkowskie, którego obywatelem jest kandydat. Jeżeli nie będzie możliwe zdawanie egzaminów w jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego obywatelstwa, kandydat będzie mógł podejść do egzaminów i uzyskać prawo jazdy w państwie, którego jest obywatelem.

Co dalej?

Wstępne porozumienie będzie teraz musiało zostać zatwierdzone przez przedstawicieli państw członkowskich w Radzie (czyli przez Coreper) i przez Parlament Europejski. Na koniec – po uprzedniej weryfikacji prawno-językowej – zostanie formalnie przyjęte przez obie instytucje.

Kontekst

Przegląd dyrektywy w sprawie praw jazdy jest elementem pakietu Komisji Europejskiej dotyczącego bezpieczeństwa ruchu drogowego (2023). Pakiet ten wpisuje się w politykę bezpieczeństwa ruchu drogowego UE na lata 2021–2030, w ramach której Komisja ponownie zobowiązała się do realizacji ambitnego celu znanego jako „wizja zero”. Chodzi o zbliżenie do zera liczby ofiar śmiertelnych i poważnych urazów na unijnych drogach do 2050 r. Średnioterminowym celem jest to, by do 2030 r. zmniejszyć liczbę ofiar śmiertelnych i poważnych urazów o 50%.

Chociaż w ciągu ostatnich 20 lat bezpieczeństwo ruchu drogowego znacznie się poprawiło, z danych Komisji Europejskiej wynika, że w 2023 r. w wypadkach drogowych w całej UE zginęło 20 400 osób. Jest to o 1% mniej niż w poprzednim roku. Wstępne dane statystyczne z 2024 r. ukazują spadek o około 3%. Jednak aby osiągnąć określony w ramach polityki bezpieczeństwa ruchu drogowego cel, którym jest zmniejszenie do 2030 r. o połowę liczby ofiar śmiertelnych na drogach, rocznie spadek ten powinien wynosić co najmniej 4,5%. Przegląd dyrektywy o prawach jazdy to jedno z narzędzi, które mają w tym pomóc. Pakiet dotyczący bezpieczeństwa ruchu drogowego obejmuje nie tylko przegląd dyrektywy o prawach jazdy, ale także projekt o zakazie prowadzenia pojazdów oraz zmianę dyrektywy o ułatwieniach w zakresie transgranicznej wymiany informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego.