Czy Policja może kontrolować kartę przeprowadzonych zajęć na drodze ?
W ostatnim czasie w niektórych miejscach w kraju uaktywniła się Policja i rozpoczęły się kontrole pojazdów do nauki jazdy. I oczywiście, jak to w naszej branży bywa, od razu zaczęły się wątpliwości co do możliwego zakresu kontroli i dokumentów jakich mogą żądać Policjanci podczas takich kontroli. Wydaje się, że wśród instruktorów nauki jazdy mamy dobrze wykształconych w zakresie przepisów ruchu drogowego kolegów, ale jak zwykle im więcej wiem tym większe mam wątpliwości. Niepotrzebnie jednak takie wątpliwości wywołują zamieszanie i ewidentnie pokazują, że Ci którzy powinni znać podstawowe przepisy i ich przestrzegać, a przede wszystkim uczyć ich przestrzegania, starają się uzasadnić i znaleźć „kruczki” prawne tłumaczące ich niewłaściwe zachowania. A chodzi tu przede wszystkim o brak w trakcie szkolenia odpowiednich dokumentów. Zamiast zastanawiać się jak pamiętać o zabraniu i wypełnieniu (zgodnie z przepisami) karty przeprowadzonych zajęć, zastanawiają się czy w trakcie kontroli Policjant ma prawo jej żądać.
A tu odpowiedź jest prosta: Tak. Policjant może, a wręcz ma obowiązek, kontrolować czy siedząca za kierownicą pojazdu osoba szkolona posiada przy sobie kartę przeprowadzonych zajęć i czy jest ona odpowiednio wypełniona.
W celach edukacyjnych prześledźmy przepisy?
Zacznijmy od art. 38 ust. 1 pkt 1 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1251 z późn. zm.). Czyli przepisu wskazującego co kierujący pojazdem powinien mieć przy sobie:
Art. 38 – Ustawa z dnia 20 czerwca Prawo o ruchu Drogowym
1. Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego:
1) dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem inny niż wydane w kraju prawo jazdy, pozwolenie na kierowanie tramwajem albo tymczasowe elektroniczne prawo jazdy, o którym mowa w art. 4 ust. 1a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, jeżeli kierujący nie posiada wydanego w kraju prawa jazdy, pozwolenia na kierowanie tramwajem albo tymczasowego elektronicznego prawa jazdy;
5) inne dokumenty, jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnej ustawy.
A teraz art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2024 r. poz. 1210 z późn. zm.) wskazujący kto to jest kierujący pojazdem.
Art. 3 – Ustawa po kierujących pojazdami
1. Kierującym pojazdem może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z następujących warunków:
1) posiada umiejętność kierowania pojazdem w sposób niezagrażający bezpieczeństwu, nieutrudniający ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz odpowiedni dokument stwierdzający posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem;
No i wreszcie przepis § 9 ust. 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 4 marca 2016 r. w sprawie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, instruktorów i wykładowców (Dz.U. z 2018 r. poz. 1885 z późn. zm.) ustalający jednoznacznie kiedy zajęcia praktyczne w ruchu drogowym mogą być prowadzone i nakładając na osobę szkoloną obowiązek posiadania przy sobie karty przeprowadzonych zajęć.
§ 9 ust. 3 pkt 4
3. Zajęcia w zakresie części praktycznej szkolenia:
4) prowadzi się pod warunkiem, że osoba szkolona posiada przy sobie kartę przeprowadzonych zajęć.
A teraz uprawniania Policjanta:
Art. 129 ust. 2 pkt 2 – Ustawy – Prawo o ruchu drogowym
2. Policjant, w związku z wykonywaniem czynności określonych w ust. 1, jest uprawniony do:
2) sprawdzania wymaganych dokumentów, o których mowa w art. 38, oraz zezwolenia, o którym mowa w art. 106 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami;
Czyli podsumowując nasze rozważania:
Jeżeli Kierującym pojazdem może być osoba, która odbywa w ramach szkolenia naukę jazdy, a jej jedynym dokumentem to potwierdzającym jest karta przeprowadzonych zajęć, którą zgodnie z przepisami musi mieć przy sobie jeżeli jest prowadzone szkolenia praktyczne to Policjant podczas kontroli może sprawdzić, czy taką kartę przeprowadzonych zajęć osoba posiada przy sobie. Jeżeli nie posiada to znaczy że nie ma dokumentu wymaganego inną ustawą i nie ma dokumentu stwierdzającego uprawnienie do kierowania pojazdem.
Oczywiście Policjant nie może sprawdzać poprawności wpisów, ale trzeba mieć na uwadze, że musi wiedzieć czy aktualnie prowadzone jest szkolenie. Zatem może sprawdzić spełnienie obowiązku wynikającego z § 8 – Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, instruktorów i wykładowców:
§8 1. Przeprowadzenie poszczególnych zajęć w ramach szkolenia jest potwierdzane w karcie przeprowadzonych zajęć stosowanej na kursie dla kandydatów na kierowców lub motorniczych każdorazowo:
1) w momencie rozpoczynania zajęć poprzez wpisanie daty i godziny rozpoczęcia szkolenia oraz numeru ewidencyjnego osoby prowadzącej zajęcia, jeżeli go posiada;
2) po zakończeniu zajęć poprzez wpisanie godziny zakończenia szkolenia i złożenie podpisu przez osobę prowadzącą zajęcia i osobę szkoloną.
Oznacza to, że podczas kontroli w karcie przeprowadzonych zajęć powinny być już następujące dane:
- data i godzina rozpoczęcia szkolenia
- numer ewidencyjny osoby prowadzącej zajęcia
Brak karty oraz brak ww. danych pozwala na postawienie kierującemu zarzutu kierowania pojazdem bez wymaganych uprawnień i instruktorowi dopuszczenia do kierowania pojazdem osoby nie posiadającej stosownych uprawnień.
A więc nie zastanawiajmy się czy Policjant ma prawo żądać w trakcie kontroli karty przeprowadzonych zajęć, tylko postępujmy zgodnie z przepisami i za każdym razem sprawdzajmy czy ta karta jest z nami w pojeździe i czy jest odpowiednio wypełniona.
Ważne
Nie ma znaczenia czy karta ta jest prowadzona w wersji papierowej czy elektronicznej. Zawsze musi być w pojeździe razem ze szkolonym kursantem.