Pojazdy dla kierowców zawodowych – co musi napisać rzeczoznawca.

Wymagania dla Ośrodków Szkolenia szkolących kierowców zawodowych w ramach uzyskiwania kwalifikacji wstępnej od wielu lat są określone w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U z . 2025 r. poz. 1490), a tak dokładnie w art. 39g tej ustawy. Wydaje się, że na temat tych wymagań powiedziano już wszystko, ale niestety, a może „stety” raz na jakiś czas wybuchają środowiskowe wątpliwości co do stosowania poszczególnych przepisów. W ostatnim czasie wrócił problem opinii rzeczoznawców dotyczących pojazdów wykorzystywanych przez te ośrodki do szkolenia.

Zatem przyjrzyjmy się wymaganiom dla pojazdów, które są stosowane przez przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia w transporcie drogowym.

Art. 39g ust. 2 pkt 3 lit e wskazuje nam, że warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia spełnia przedsiębiorca, który między innymi posiada pojazdy odpowiednie do zakresu prowadzonego szkolenia.

Z ust. 5 pkt 4 ww. artykułu dowiadujemy się, że taki przedsiębiorca do wniosku o wpis rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia musi dołączyć między innymi dokument potwierdzający spełnianie odpowiednich wymagań technicznych przez pojazdy, o których mowa w ust. 2 pkt 3 lit. e, wydany przez rzeczoznawcę samochodowego, o którym mowa w art. 79a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.

No i w tym momencie musimy zajrzeć do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2022 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz.U. z 2022 r. poz. 739 z późn. zm.). Rozporządzenie to w § 4 precyzyjnie wskazuje nam jakie warunki musi spełniać pojazd wykorzystywany do szkolenia. Pojazd taki powinien:

  1. odpowiadać warunkom technicznym określonym dla pojazdów stosowanych do szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców, określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 66 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1251 z późn. zm.); nie wymaga się oznaczania pojazdu tablicą barwy niebieskiej z literą ,,L” w przypadku szkolenia osób posiadających uprawnienia do kierowania danej kategorii;
  2. być wyposażony co najmniej w:
    1. system przeciwdziałający blokowaniu kół przy hamowaniu,
    2. system kontroli trakcji oraz
    3. system stabilizacji toru jazdy.

Z ust. 2 dowiadujemy się też, że w pojazdach wykorzystywanych do szkolenia podczas zajęć praktycznych z jazdy w warunkach specjalnych powinna istnieć techniczna możliwość wyłączania przez instruktora systemów, o których mowa w pkt 2.

Żeby mieć komplet wiedzy na temat wymagań dla takiego pojazdu przyjmijmy, że mamy ciężarówkę która ma być wykorzystywana do szkolenia w ramach bloku programowego C1, C1+E, C, C+E. Załóżmy, że będzie to ciężarówka odpowiadająca warunkom dla prawa jazdy kategorii C i będzie ona także wykorzystywana do jazdy w warunkach specjalnych w ośrodku doskonalenia techniki jazdy (czyli przeznaczone do jazdy w warunkach specjalnych).

Zatem zgodnie z pkt 1 najpierw sprawdzamy czy pojazd spełnia wymagania dla pojazdów stosowanych do szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców. Warunki te znajdziemy w § 43 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 502 z późn. zm.).

Samochód ciężarowy do kategorii C prawa jazdy powinien spełniać warunki określone w ust. 1 , 3 i 4 pkt 5 ww. rozporządzenia czyli powinien:

  1. być wyposażony w:przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy
    1. układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne
    2. dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;
    3. dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;apteczkę doraźnej pomocy;
    4. ogumione koło zapasowe.
  2. mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,
  3. mieć długość co najmniej 8 m,
  4. mieć szerokość co najmniej 2,40 m,
  5. osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,
  6. być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,
  7. posiadać skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,
  8. mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

Teoretycznie wszystko wiadomo. Ale niestety nie wszyscy rzeczoznawcy wystawiający dokumenty wymagane przepisami ustawy o transporcie drogowym wiedzą co w takiej opinii rzeczoznawcy powinno się znaleźć.

Podsumowując

Jeżeli mamy ciężarówkę która ma być wykorzystywana do szkolenia w ramach bloku programowego C1, C1+E, C, C+E i jest to ciężarówka odpowiadająca warunkom dla prawa jazdy kategorii C i będzie ona także wykorzystywana do jazdy w warunkach specjalnych w ośrodku doskonalenia techniki jazdy to opinia rzeczoznawcy powinna zawierać oprócz informacji i zdjęć z fizycznych oględzin pojazdu także przykładowo następujące stwierdzenie:

„Przedstawiony samochód ciężarowy, wykorzystywany do szkolenia w związku z art. 39g ust. 2 pkt 3 lit e ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U z . 2025 r. poz. 1490), spełnia wymagania określone w § 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2022 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz.U. z 2022 r. poz. 739 z późn. zm.) w tym w szczególności w § 43 ust. 1 , 3 i 4 pkt 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 502 z późn. zm.) i:

  1. jest wyposażony w:
    1. przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy
    2. układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne
    3. dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;
    4. dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;
    5. apteczkę doraźnej pomocy;
    6. ogumione koło zapasowe.
  2. ma dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 12 t,
  3. ma długość co najmniej 8 m,
  4. ma szerokość co najmniej 2,40 m,
  5. osiąga prędkość co najmniej 80 km/h,
  6. jest wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,
  7. posiada skrzynię ładunkową zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina,
  8. ma rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 10 t;

 Jest także wyposażony w:

  1. system przeciwdziałający blokowaniu kół przy hamowaniu,
  2. system kontroli trakcji oraz
  3. system stabilizacji toru jazdy.

W związku z tym, że pojazd będzie wykorzystywany do jazdy w warunkach specjalnych w ośrodku doskonalenia techniki jazdy, zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2022 r. w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz.U. z 2022 r. poz. 739 z późn. zm.) stwierdzam, że pojazd posiada techniczną możliwość wyłączania przez instruktora następujących systemów:

  1. system przeciwdziałający blokowaniu kół przy hamowaniu,
  2. system kontroli trakcji oraz
  3. system stabilizacji toru jazdy.”

Niestety wiele opinii nie zawiera wszystkich elementów i później stanowią problem przy wpisie do rejestru.