Co to jest wyprzedzanie i dlaczego nie zawsze mamy świadomość wykonywania tego manewru.

Niby prosty manewr, ale niestety jeżdżąc polskimi drogami widać, że kierujący pojazdami nie zawsze orientują się, że właśnie wykonują lub będą go wykonywali. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku dróg o wielu jezdniach prowadzących w jednym kierunku, przez które poprowadzone są przejścia dla pieszych, albo na których znajdują się skrzyżowania o ruchu niekierowanym. W ostatnim czasie, w szczególności po zmianie przepisów dotyczących zachowania się w stosunku do pieszych, pojawił się też problem niezrozumienia przez kierujących roli działającej sygnalizacji świetlnej w procesie wyprzedzania. Wielokrotnie da się zauważyć, że niektórzy kierowcy pomimo jazdy przez skrzyżowanie czy przejście dla pieszych, na którym ruch jest kierowany, próbują zapobiec sytuacji w której będą wyprzedzać pojazd jadący pasem ruchu obok. Jest to niestety sytuacja niebezpieczna, bo niezasadne hamowanie lub niezasadne zwalnianie może powodować zagrożenie dla innych kierujących. Dlatego też warto ponownie przypomnieć sobie co to jest wyprzedzanie i jak i kiedy powinien zachować się kierujący pojazdem w poszczególnych sytuacjach.

Pierwsze pytanie – Czy to jest wyprzedzanie?

I kolejne – Czy tu wolno wyprzedzać?

Najpierw definicja.

Przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym wskazują jednoznacznie, że  wyprzedzanie to przejeżdżanie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku. Jak widać znaczenie ma tu, że obaj uczestnicy ruchu poruszają się w tym samym kierunku. Nie ma znaczenia czy są wyznaczone czy niewyznaczone pasy ruchu.

Teraz podstawowe obowiązki

Zawsze wykonując ten manewr wyprzedzania jesteśmy obowiązani zachować szczególną ostrożność, a przede wszystkim bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu.

Jednak zanim go zaczniemy przede wszystkim musimy upewnić się w szczególności, czy:

1. mamy odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;
2. kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;
3. kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.

Pamiętajmy także, że wyprzedzając jesteśmy obowiązani przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu chyba że jest to tramwaj, pojazd szynowy, pojazd sygnalizujący zamiar skrętu w lewo albo wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej lub na jezdni dwukierunkowej, ale w trym przypadku jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym przeznaczone są do jazdy w tym samym kierunku.

Ważne jest, że pojazd szynowy może być wyprzedzany tylko z prawej strony, chyba że położenie torów uniemożliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej.

Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, może odbywać się tylko z jego prawej strony.

kierujący pojazdem silnikowym jest obowiązany poza obszarem zabudowanym podczas mgły dawać krótkotrwałe sygnały dźwiękowe w czasie wyprzedzania lub omijania;

Czego nam nie wolno

Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Trzeba też pamiętać, że kierujący pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zjechać jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzania.

Zabrania się także wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:

1. przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia;
2. na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi;
3. na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany.

Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.

Co bardzo ważne  kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany.

Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla rowerów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany.

Kierującemu pojazdem zabrania się także wyprzedzania pojazdu na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim;

A co mimo wszystko wolno

Można wyprzedzać przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia i na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi na jezdni:

• jednokierunkowej;

• dwukierunkowej na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym – w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni.

Można także wyprzedzać na skrzyżowaniu, na którym ruch nie jest kierowany, ale tylko pojazd sygnalizujący zamiar skręcenia i pod warunkiem że wyprzedzając nie wjeżdżamy na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym.

Można także wyprzedzać z prawej strony na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu, przy zachowaniu warunków ogólnych:

• na jezdni jednokierunkowej;

• na jezdni dwukierunkowej, jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym przeznaczone są do jazdy w tym samym kierunku.

I jeszcze odstępy

Kierujący pojazdem podczas przejazdu autostradą i drogą ekspresową jest obowiązany zachować minimalny odstęp między pojazdem, którym kieruje, a pojazdem jadącym przed nim na tym samym pasie ruchu. Odstęp ten wyrażony w metrach określa się jako nie mniejszy niż połowa liczby określającej prędkość pojazdu, którym porusza się kierujący, wyrażonej w kilometrach na godzinę. Przepisu tego nie stosuje się podczas manewru wyprzedzania.

A więc czy to jest wyprzedzanie czy nie?

Zawsze jak przejeżdżasz obok pojazdu jadącego w tym samym kierunku to jest to wyprzedzanie.

Nie ma znaczenia czy są pasy ruchu czy ich niema. Nie ma też znaczenia ile pasów ruchu jest w jednym kierunku i czy zmieniałeś pas ruchu.

Czyli jeżeli dojeżdżasz do przejścia dla pieszych, przejazdu dla rowerów czy skrzyżowania na drodze o kilku pasach ruchu w jednym kierunku, na których ruch nie jest kierowany (brak lub niedziałająca sygnalizacja, brak policjanta czy innej osoby kierującej ruchem), a pasem ruchu obok Ciebie jedzie wolniejszy pojazd to pamiętaj przejeżdżając obok niego będziesz wykonywał manewr wyprzedzania, a więc narazisz się na złamanie jednego z powyższych zakazów i związane z tym konsekwencje.

PAMIĘTAJ

Na skrzyżowaniu o ruchu kierowanym (na którym jest działająca sygnalizacja lub osoba kierująca ruchem) możesz wyprzedzać jeżeli nie wyjeżdżasz na pas ruchu w przeciwnym kierunku

Na skrzyżowaniu o ruchu niekierowanym (brak sygnalizacji, brak osoby kierującej ruchem, zepsuta sygnalizacja) nie możesz wyprzedzać – chyba, że pojazd skręca na tym skrzyżowaniu i pod warunkiem, że nie wjedziesz na pas ruchu w przeciwnym kierunku.

Przed i na przejściu dla pieszych, na którym ruch jest kierowany możesz wyprzedzać. Jeżeli ruch jest niekierowany to jest to surowo zabronione i dotkliwie karane.

Przed i na przejeździe dla rowerów, na którym ruch jest kierowany możesz wyprzedzać. Jeżeli ruch jest niekierowany to jest to surowo zabronione i dotkliwie karane.

Kary za niewłaściwe wyprzedzanie

Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem

1500/3000

Wyprzedzanie bez zachowania bezpiecznego odstępu od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu	300
Zwiększanie prędkości przez kierującego pojazdem wyprzedzanym	350
Niestosowanie się przez kierującego pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika do obowiązku zjechania jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzenia	100
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu:	1000 / 2000
silnikowego przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia
silnikowego na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi	1000 / 2000
silnikowego na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany	1000 / 2000
uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym	1000/2000
na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany	1000 / 2000
na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim	1000 / 2000
przy przejeżdżaniu przez tory tramwajowe lub bezpośrednio przed nimi, z wyjątkiem skrzyżowania lub przejazdu tramwajowego, na którym ruch jest kierowany	1000 / 2000
określonego znakiem drogowym	1000 / 2000
Wyprzedzanie pojazdu z niewłaściwej strony	1000 / 2000