Przypominamy – Pierwszeństwo rowerzystów, przejazdy rowerowe – jak z nich korzystać

Czy na pewno pamiętacie jak powinien zachować się kierowca wobec rowerzysty? Ostatnie zmiany przepisów odrobinę „namieszały” w ustabilizowanej dotychczas wiedzy kierujących pojazdami, zarówno tymi mechanicznymi jak i tymi nie mechanicznymi. Przez wiele lat wpajano tym wszystkim uczestnikom ruchu, że rowerzysta ma zawsze pierwszeństwo. Nie była to do końca prawda i nadal nie jest. Są sytuacje, w których rowerzyści faktycznie mają pierwszeństwo przed kierującymi pojazdami silnikowymi, a są też takie w których tego pierwszeństwa nie mają. Ciekawe jest jednak to, że rozwiązania dla rowerzystów różnią się od rozwiązań dla pieszych. W szczególności co do pierwszeństwa tych wchodzących na przejście.

Warto sobie te zasady przypomnieć zanim ponownie zaczniemy się zastanawiać, czy to ja miałem pierwszeństwo czy rowerzysta.

Nowe definicje zarówno drogi dla rowerów jak i drogi dla pieszych i rowerów oraz kilka innych przytaczam na końcu artykułu.

Zacznijmy od pierwszego ważnego dla kierujących pojazdami przepisu, który określony jest w art. 25 ust. 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Wskazuje on, że kierujący pojazdem, przejeżdżając przez drogę dla pieszych lub drogę dla pieszych i rowerów, jest obowiązany jechać powoli i ustąpić pierwszeństwa pieszemu. Wydaje się, że w tej regulacji brakuje odniesienia się, co się dzieje z rowerzystą, ale ustawodawca o tym nie zapomniał i uregulował to w art. 27 ust. 3 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Wskazał tam, podobnie jak w przypadku pieszych, że  kierujący pojazdem, przejeżdżając przez drogę dla pieszych i rowerów lub drogę dla rowerów, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch.

Zastanówmy czym ten przypadek różni się od przejeżdżania przez przejazd dla rowerów. Przejeżdżanie przez przejazd dla rowerów występuje wtedy kiedy pojazd porusza się po jezdni drogi na której wyznaczono przejazd rowerowy. Przejeżdżanie przez drogę dla rowerów występuje np. w czasie wyjeżdżania z posesji na drogę tak jak w poniższym przypadku.

Wyjeżdżając z garażu na drogę, przejeżdżamy przez drogę dla pieszych i rowerów i w takiej sytuacji absolutnie musimy ustąpić pierwszeństwa zarówno pieszym jak i rowerzystom poruszającym się tą drogą.

Jest to sytuacja oczywista. Nieoczywiste jest jednak zachowanie kierowcy podczas zbliżania się do przejazdu rowerowego i przejścia dla pieszych przechodzącego w poprzek drogi, takiego jak na poniższym zdjęciu.

W tym przypadku mają zastosowanie dwa przepisy.

Pierwszy dotyczy zachowania wobec pieszych i wiąże się z dojeżdżaniem do przejścia dla pieszych. Jest to nowo poprawiony przepis art. 26 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, znany już zapewne wszystkim czytającym, który wskazuje, że kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu albo na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu albo wchodzącemu na to przejście.

Na szczególną uwagę zasługuje tu część dotycząca ustępowania pieszemu dopiero wchodzącemu na przejście dla pieszych. Dlaczego? Bo jest zasadniczo inna niż ta dotycząca rowerzystów przekraczających ten sam odcinek jezdni.

Następny artykuł tej ustawy (art. 27 ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym) wskazuje już, że kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, ale już tylko tym znajdującym się na przejeździe.

Oznacza to, że nie mniej ni więcej w takiej sytuacji pieszy ma już pierwszeństwo, a kierujący ma obowiązek mu go ustąpić, ale rowerzysta dojeżdżający do przejazdu już tego pierwszeństwa nie ma. Jest to sytuacja niebezpieczna zarówno dla kierującego pojazdem jak i przede wszystkim dla rowerzysty.

Jak ma zachować się kierujący pojazdem. Mimo wszystko powinien założyć, że rowerzysta nie zna tego przepisu tak dokładnie jak on i będzie uważał, że ma pierwszeństwo.

Szczególnie, że już w innym przypadku, kierujący pojazdem , który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jadącym na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla pieszych i rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.

Stanowi o tym ten sam art. 27 ale ust. 1a ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

W powyższej sytuacji skręcający w prawo kierujący pojazdem jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerzyście zarówno temu znajdującemu się już na przejeździe jak i jadącemu drogą dla rowerów i dopiero zamierzającemu wjechać na przejazd rowerowy. Ale pod warunkiem, że jechał tą samą drogą na wprost. Nie zawsze jednak wiadomo którą drogą rowerową jechał rowerzysta w szczególności jak mamy kilka przecinających się dróg rowerowych w obrębie skrzyżowania.

Taka konstrukcja przepisów powoduje, że rowerzysta jest w niemałej rozterce. Raz wjeżdżając na ten sam przejazd dla rowerów ma pierwszeństwo przed pojazdem (jak pojazd ten skręca), a raz nie ma (jak jedzie prosto), a najweselej jest kiedy jeden pojazd skręca, a drugi jedzie prosto. Wtedy występuje pierwszeństwo „kombinowane” czyli muszę ustąpić, ale może jednak nie muszę.

Dlatego pamiętajcie. Najważniejsze jest aby bezpiecznie dojechać do domu. Rowerzysta zawsze ma mniejsze szanse niż kierowca samochodu. Stosujcie zasadę ograniczonego zaufania. Jeżeli spodziewacie się, że rowerzyści mogą mieć mniejszą wiedzę niż Wy to na wszelki wypadek przepuście ich na przejeździe rowerowym nawet jak nie musicie. A jeżeli jesteście rowerzystami to miejcie na względzie rozterki kierujących i stosujcie przepisy pomimo ich skomplikowanej natury. Nawet jak macie pierwszeństwo to nie róbcie nic na siłę bo zasadniczo to Wy wyjdziecie na spotkaniu z samochodem gorzej.

Tomasz Piętka

Definicje które mogą się wam przydać:

1. droga dla pieszych – drogę lub część drogi przeznaczoną do ruchu pieszych i osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch oraz pełnienia innych funkcji, w szczególności zatrzymania lub postoju pojazdów;
2. droga dla pieszych i rowerów – drogę lub część drogi, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi, przeznaczoną do ruchu pieszych, osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, rowerów, hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego;
3. droga dla rowerów – drogę lub część drogi niebędącą jezdnią, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi, przeznaczoną do ruchu rowerów, hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego oraz osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch i ruchu pieszych, w przypadkach przewidzianych w ustawie;
4. pas ruchu dla rowerów – część jezdni przeznaczoną do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;
5. śluza dla rowerów – część jezdni na wlocie skrzyżowania na całej szerokości jezdni lub wybranego pasa ruchu przeznaczona do zatrzymania rowerów w celu zmiany kierunku jazdy lub ustąpienia pierwszeństwa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi;
6. przejazd dla rowerów – powierzchnię jezdni lub torowiska przeznaczoną do przekraczania tych części drogi przez osoby kierujące rowerami, hulajnogami elektrycznymi i urządzeniami transportu osobistego oraz osoby poruszające się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;
7. rower – pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;
8. wózek rowerowy – pojazd o szerokości powyżej 0,9 m przeznaczony do przewozu osób lub rzeczy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; wózek rowerowy może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;
9. hulajnoga elektryczna – pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe;
10. urządzenie transportu osobistego – pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe;