WORD Katowice i pojazd do C+E – czy na pewno właściwy?

Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Katowicach kupił właśnie nowy pojazd, a właściwie zestaw pojazdów do przeprowadzania egzaminów państwowych na prawo jazdy kategorii C+E. Bardzo ładne zdjęcia ciągnika siodłowego MAN TGS i dołączonej naczepy. I tu właśnie pojawia się ALE.

Ale gdzie jest plandeka na naczepie?.

Nie ma. Czy tak może być? Czy tak powinno być?

Chyba coś się komuś pomyliło.

Zatem przypomnijmy sobie brzmienie przepisów szczegółowych. Warunki jakim muszą odpowiadać pojazdy przeznaczone do nauki jazdy i egzaminowania określone są w § 43 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2024 r. poz. 502 z późn. zm.).

Ogólne warunki określone są następująco wskazując:

• Pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania, z zastrzeżeniem ust. 2, powinien być wyposażony w:
  • przyrząd kontrolny – tachograf samochodowy; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5-8 i 11;
  • układ hamulcowy posiadający urządzenia przeciwblokujące koła jezdne; przepis stosuje się do pojazdów wymienionych w ust. 4 pkt 5-8 i 11;
  • dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym;
  • dodatkowe lusterka zewnętrzne: prawe i lewe;
  • dodatkowe lusterko wewnętrzne, o ile lusterko wewnętrzne jest wymagane w pojeździe zgodnie z załącznikiem nr 12 do rozporządzenia;
  • ogrzewaną tylną szybę; przepis stosuje się do samochodu osobowego;
  • apteczkę doraźnej pomocy;
  • ogumione koło zapasowe.
• Przepisów ust. 1 nie stosuje się do:
  • pojazdów, o których mowa w ust. 4 pkt 1-4;
  • pojazdu osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do określonego rodzaju schorzenia.
• Przepisu ust. 1 pkt 8 (koło zapasowe) nie stosuje się do ciągników rolniczych.
• Dopuszcza się wyposażenie pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania w inne dodatkowe urządzenia powtarzające istniejące mechanizmy sterowania i kierowania pojazdem.

Szczegółowe warunki określa ust. 4. To właśnie tam w pkt. 11 określone są wymagania dla zespołu pojazdów dla kategorii C+E:

Zespół pojazdów w zakresie prawa jazdy kategorii C+E powinien składać się z ciągnika siodłowego z naczepą, przy czym zespół pojazdów powinien:

1. mieć długość co najmniej 16 m,
2. być wyposażony w układ przeniesienia napędu z ręczną albo automatyczną skrzynią biegów umożliwiającą ręczny wybór biegów przez kierowcę,
3. mieć dopuszczalną masę całkowitą co najmniej 20 t,
4. mieć szerokość co najmniej 2,40 m,
5. osiągać prędkość co najmniej 80 km/h,
6. mieć rzeczywistą masę całkowitą co najmniej 15 t,
7. mieć skrzynię ładunkową naczepy zamkniętą o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu; długość skrzyni ładunkowej powinna odpowiadać długości naczepy;

I tu właśnie pojawia się nasze ALE. W lit g mamy wskazane, że skrzynia ładunkowa naczepy powinna być zamknięta, a jej szerokości i wysokość powinna być co najmniej taka sama jak kabina, o ile widoczność do tyłu jest możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu;

Dowiadujemy się też, że długość skrzyni ładunkowej powinna odpowiadać długości naczepy.

Niektórzy w tym momencie zaczynają myśleć i dokonują błędnej interpretacji tego przepisu. Wychodzi im, że jeżeli widoczność do tyłu jest możliwa np. za pomocą lusterka wewnętrznego ciągnika lub przez szybkę w tylnej grodzi to skrzynia naczepy nie musi być zamknięta. Niestety jest to błędne myślenie. Abstrahując od faktu, że w ogóle w tym przepisie nie powinno być takiego wskazania, to dotyczy ono dokładnie odwrotnej sytuacji. Ten przepis w założeniu ma gwarantować, że zabudowa (przyczepy, naczepy) będzie co najmniej takiej wielkości, żeby widoczność do tyłu była możliwa wyłącznie przy użyciu lusterek zewnętrznych samochodu (pojazdu ciągnącego).

Dlaczego piszę, że tego uzupełnienia w tym przepisie nie powinno być, bo jest on bezpośrednim wdrożeniem przepisów załącznika nr 2 ust. B pkt. 5.2 dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy, który jednoznacznie określa, że:

„Kategoria CE:

Pojazd przegubowy albo zestaw składający się z pojazdu egzaminacyjnego kategorii C oraz przyczepy o długości co najmniej 7,5 m; dopuszczalna masa całkowita zarówno pojazdu przegubowego, jak i zestawu pojazdów, wynosi co najmniej 20 000  kg, długość co najmniej 14 m oraz szerokość co najmniej 2,40 m, pojazd albo zestaw rozwija prędkość co najmniej 80 km/h, jest wyposażony w hamulce z przeciwblokadą, układ przeniesienia napędu umożliwiający ręczny wybór biegów przez kierowcę oraz urządzenia rejestrujące określone w rozporządzeniu (EWG) nr 3821/85; przedział ładunkowy obejmuje zamkniętą skrzynię ładunkową o szerokości i wysokości co najmniej takiej samej jak kabina; rzeczywista całkowita masa zarówno pojazdu przegubowego, jak i zestawu pojazdów, wynosi co najmniej 15 000  kg;”

Zatem dyrektywa bezwarunkowo wskazuje, że przedział ładunkowy powinien być zamknięty.

A skąd się wziął przepis doprecyzowujący?

A to proste. W 2019 r jak były opracowywane nowe warunki techniczne dla ciągnika siodłowego, ktoś nieopacznie i za szybko skopiował przepis dotyczący warunków technicznych dla innych pojazdów (C1+E, B+E) w których dopuszcza się, że zabudowa może być węższa niż pojazd ciągnący i wskazuje się, że musi być co najmniej taka duża, żeby widok do tyłu był możliwy tylko w oparciu o lusterka zewnętrzne pojazdu.

Podsumowując

Nawet jeżeli możemy mieć jakieś wątpliwości co do brzmienia polskich przepisów, to biorąc pod uwagę, że stanowią bezpośrednie wdrożenie przepisów dyrektywy to interpretując ich brzmienie musimy odnosić się do założenia poczynionego w dyrektywie i kierować się zasadą zgodności z przepisami tej dyrektywy.   

A więc pojazd zakupiony przez WORD Katowice jest zacny i na pewno będzie dobrze służył kandydatom na kierowców, ale dopiero po uzupełnieniu jego wyposażenia o zabudowę przestrzeni ładunkowej czyli naczepy tak aby nie można było obserwować przestrzeni za pojazdem przez okienko w kabinie kierowcy.