Zmiana rozporządzenia w sprawie egzaminowania – o co chodzi Żołnierzom?

W dniu 4 sierpnia 2023 r. w dzienniku ustaw pod pozycją 1531 zostało opublikowanie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 sierpnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach. Nie jest to jednak to rozporządzenie na które wszyscy czekamy. Niektórzy mogą nawet zapytać w ogóle po co to rozporządzenie, jeżeli do grudnia musi powstać zupełnie nowe. Niestety za nim doczekamy się nowego to musiała pojawić się jego zmiana. Było to niezbędne ze względu na wejście w życie ustawy o aplikacji mObywatel, a tak dokładniej koniecznością dostosowania się zasad przeprowadzania egzaminu państwowego na prawo jazdy do nowych przepisów dotyczących tymczasowego prawa jazdy. W tym przypadku to tylko zmiana techniczna, ale istotna. Od jej wejścia w życie wynik egzaminu do Cepiku będzie wprowadzała bezpośrednio egzaminator, a nie dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego.

O tej zmianie szerzej pisałem już w poprzednich artykułach. Bardziej wnikliwym czytelnikom na pewno rzuciło się w oczy, że w tym samym rozporządzeniu są przepisy przywracające w pewnym zakresie papierowy obieg dokumentów w systemie uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami. Nagle pojawiają się egzaminy do których dokumentacja przygotowywana jest w sposób papierowy i na podstawie papierowych zaświadczeń o ukończeniu szkolenia. Czy to jest przypadek. Niestety nie. Zmiany te dotyczą uprawnień uzyskiwanych przez żołnierzy w wojsku. Są one niezbędne ponieważ okazuje się, że informacja o pozytywnym wyniku egzaminu państwowego na prawo jazdy nie trafia do dowódcy jednostki, który prowadził szkolenie kandydata na kierowcę. Wydawało by się to normalne, gdyby ten to właśnie dowódca jednostki nie musiał na podstawie tego wyniku wydać pozwolenia Wojskowego. Zapytacie dlaczego to trzeba zmieniać skoro to do dzisiaj działało. Odpowiedź jest prosta. Nie działało, bo nie było takiej potrzeby. Do wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. poz. 2305 oraz z 2023 r. poz. 347 i 641) wstrzymany był nabór do zasadniczej służby wojskowej, a do wojska zazwyczaj trafiały osoby, które miały ukończony odpowiedni wiek do uzyskania prawa jazdy. Dlatego też od 2013 r. (wejście w życie ustawy o kierujących pojazdami wraz z elektronicznym obiegiem dokumentów) nikt nie zwrócił uwagi na problem związany z wydawaniem pozwoleń wojskowych. Pozwoleń tych po prostu się nie wydawało. Wszyscy wojskowi kandydaci mieli pobrany profil kandydata na kierowcę i po szkoleniu w wojsku uzyskiwali normalne regularne prawo jazdy.

Jednak w przypadku żołnierzy zasadniczej służby wojskowej (obecnie żołnierza dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej), ze względu na obniżony wiek pozwalający na kierowanie pojazdami wojskowymi konieczny okazał się powrót do wydawania pozwolenia wojskowego. W szczególności dotyczy to kategorii C i C+E oraz D odpowiednio dla 18 i 19 latków. Osobom tym nie można by wydać prawa jazdy w normalnym trybie, ale pozwolenie wojskowe jednoznacznie rozwiązuje problem.

Dopiero po wprowadzeniu tych przepisów w 2022 r. jednostki wojskowe prowadzące szkolenia młodych żołnierzy na kierowców zauważyły, że egzamin nadal odbywa się w WORD, a obowiązujące procedury powodują, że po egzaminie informacja na temat jego pozytywnego wyniku trafia wyłącznie do starosty, który nie może z nim nic zrobić do momentu uzyskania odpowiedniego wieku przez osobę ubiegającą się o prawo jazdy. Przepisy nie pozwalały także na formalne pozyskanie przez dowódcę jednostki takiej informacji. A więc uniemożliwiało to wydanie odpowiedniego pozwolenia wojskowego.

W tym miejscu warto wskazać, że zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami wymagany minimalny wiek do kierowania dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wynosi:

• 18 lat – dla pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii A, C i C+E;
• 19 lat – dla pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii D.

czyli zasadniczo mniej niż dla osób kierujących tymi pojazdami w cywilu.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ww. ustawy pozwolenie wojskowe stwierdza posiadanie przez żołnierza zasadniczej służby wojskowej uprawnienia do kierowania odpowiednim pojazdem silnikowym, zespołem pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub pojazdem pobranym w ramach świadczeń na rzecz obrony, a zgodnie z przepisem art. 10 ust. 4 jest wydawane żołnierzom zasadniczej służby wojskowej na czas pełnienia tej służby przez dowódcę jednostki wojskowej prowadzącej szkolenie kierowców.

Ostatecznie warto jest także pamiętać, że pozwolenie wojskowe jest wymieniane przez starostę na prawo jazdy tej samej kategorii. Osoba niespełniająca wymagań w zakresie wieku, o których mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 pkt 6 i 7 ww. ustawy, może otrzymać prawo jazdy z ograniczeniem do kierowania określonymi pojazdami.

A więc jak będzie wyglądał obieg dokumentów tych osób?

1. W wojskowym ośrodku szkolenia kierowców żołnierz dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej przejdzie szkolenie i uzyska odpowiednie badania lekarskie i psychologiczne,

2. Następnie przed wyznaczeniem terminu egzaminu przez ośrodek egzaminowania, dowódca jednostki wojskowej prowadzącej szkolenie żołnierza złoży do ośrodka egzaminowania wniosek o wyznaczenie terminu egzaminu państwowego przed wydaniem pozwolenia wojskowego.

Do wniosku dowódca jednostki wojskowej dołączy:

• kopię zaświadczenia o ukończeniu szkolenia przez żołnierza dzsw ubiegającego się o pozwolenie wojskowe,
• kopię orzeczenia lekarskiego, wydanego dla żołnierza dzsw, o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem,
• kopię orzeczenia psychologicznego, wydanego dla żołnierza dzsw, o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami

– zaopatrzoną w kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo podpis osobisty.

W przypadku gdy niemożliwe jest przekazanie przez dowódcę jednostki wojskowej do ośrodka egzaminowania wniosku lub załączników w sposób określony powyżej przekazanie tego wniosku i załączników następuje w postaci papierowej za pośrednictwem operatora pocztowego. Wówczas dowódca jednostki wojskowej dołącza do wniosku oryginał zaświadczenia o ukończeniu szkolenia oraz kopie orzeczeń lekarskich i psychologicznych, poświadczone przez niego za zgodność z oryginałem.

3. Po egzaminie  ośrodek egzaminowania przekazuje właściwemu organowi wydającemu pozwolenie wojskowe dla żołnierza dzsw informację o wyniku egzaminu państwowego żołnierza dzsw. Do tej informacji ośrodek egzaminowania dołącza:

1) wydruk arkusza wyników przeprowadzonego egzaminu teoretycznego,

2) kopię arkusza przebiegu części praktycznej egzaminu państwowego

– zaopatrzonego w kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo podpis osobisty.

W przypadku gdy niemożliwe jest przekazanie informacji i załączników przez ośrodek egzaminowania do właściwego organu wydającego pozwolenie wojskowe dla żołnierza dzsw elektronicznie przekazanie tej informacji i załączników przez ośrodek egzaminowania do tego organu następuje w postaci papierowej za pośrednictwem operatora pocztowego.

Takie rozwiązanie powoduje, że w WORD ponownie będą zostawały dokumenty papierowe (np. oryginał zaświadczenia o ukończeniu szkolenia) z którymi nie wiadomo co trzeba będzie robić.

A na sam koniec i tak starosta będzie musiał „wklepać” wszystkie informacje (szkolenie, badania, egzamin) do CEPIK-u wymieniając pozwolenie na prawo jazdy.

Wystarczyło pozostawić tak jak dotychczas w użyciu profil kandydata na kierowcę, dając jednocześnie dowódcy jednostki informację np. na „papierze” od WORD o pozytywnym wyniku egzaminu. Zaoszczędziłoby to pracy wszystkim zainteresowanym.