Czym szkolić i egzaminować na AM i B1 – czyli błędy w definicjach w ustawie – Prawo o ruchu drogowym.

Od dłuższego czasu pojawiają się kolejne pytania dotyczące pojazdów jakimi można szkolić i egzaminować w zakresie prawa jazdy kategorii AM i B1. W szczególności chodzi o definicje czterokołowców, które muszą odpowiadać wymaganiom określonym w przepisach. Dla kategorii AM odpowiedni czterokołowiec lekki, a dla kategorii B1 po prostu czterokołowiec. Niby sprawa prosta najpierw trzeba sięgnąć do art. 24 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, który wskazuje między innymi, że:

Art. 24

Nauka jazdy jest prowadzona:

1. pojazdem:
   • odpowiadającym wymaganiom określonym dla danej kategorii prawa jazdy lub dla pozwolenia na kierowanie tramwajem,
   • oznakowanym kwadratową tablicą barwy niebieskiej z białą literą „L”
   • przystosowanym do nauki jazdy, zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 66 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym,
   • posiadającym adnotację w dokumencie stwierdzającym dopuszczenie do ruchu o spełnieniu wymagań, o których mowa w lit. a-c, dokonywaną przez odpowiedni organ, na podstawie pozytywnego wyniku badania technicznego przeprowadzonego przez stację kontroli pojazdów, o której mowa w art. 83 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym – nie dotyczy tramwaju;

Następnie zaglądamy do definicji kategorii prawa jazdy wynikającej z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 5 ustawy o kierujących pojazdami:

Art. 6 1. Prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania:

1. kategorii AM:
   • motorowerem,
   • czterokołowcem lekkim;
2. kategorii B1:
   • czterokołowcem,
   • pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

Zatem wiemy już, że do nauki jazdy i egzaminowania powinien to być dla kategorii AM – motorower (w tym trójkołowy) lub czterokołowiec lekki, a w przypadku kategorii B1 – czterokołowiec.

Oczywiście, żeby dowiedzieć się w szczegółach co to za pojazdy (dmc, masy własne itp.) powinno wystarczyć sięgnięcie do definicji takiego pojazdu wynikającej z przepisów art. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym:

Art. 2.

1. czterokołowiec – pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla, którego masa własna nie przekracza:
   • w przypadku przewozu rzeczy 550 kg,
   • w przypadku przewozu osób 400 kg;
2. czterokołowiec lekki – czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;

Oraz do przepisów § 43 ust. 4 pkt 1 i pkt 4a rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r.  w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2016 r. poz. 2022 z późn. zm.):

Pojazd przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania w zakresie danej kategorii prawa jazdy powinien odpowiadać następującym warunkom:

1. motorower dwukołowy lub czterokołowiec lekki (kategoria L6e), w zakresie prawa jazdy kategorii AM powinien być zaopatrzony w silnik spalinowy lub elektryczny;
2. pojazd czterokołowy w zakresie prawa jazdy kategorii B1 powinien:
   • mieć masę własną przekraczającą 350 kg,
   • osiągać prędkość co najmniej 60 km/h;

I sprawa wydaje się oczywista, ale UWAGA!!!!!.

Definicje czterokołowca i czterokołowca lekkiego zawarte w przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym są niewłaściwe i nieaktualne już od 1 stycznia 2016 r. Od tego momentu w czasie zaczęło obowiązywać

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 168/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 60 z 2.3.2013, s. 52)

W tym dokumencie określono nowe definicje zarówno dla czterokołowca jak i dal czterokołowca lekkiego. Trzeba mieć na względzie, że z zasady Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nie wymaga implementacji do prawa polskiego i stosuje się je bezpośrednio w prawie krajowym. Oznacza to, że pomimo że w ustawie Prawo o ruchu drogowym mamy nasze krajowe definicje czterokołowca to tak naprawdę stosujemy definicje wynikające z przepisów ww. rozporządzenia.

I tak definicja podstawowa czterokołowca i czterokołowca lekkiego zdefiniowanych jako pojazdy kategorii L6e i L7e w przepisach tego rozporządzenia wyglądają następująco:

Kategoria	Nazwa kategorii	Wspólne kryteria klasyfikacji
L6e	Lekki czterokołowiec	4) cztery koła i napęd zgodnie z art. 4 ust. 3 oraz 5) maksymalna prędkość konstrukcyjna pojazdu ≤ 45 km/h oraz 6) masa w stanie gotowym do jazdy ≤ 425 kg oraz 7) pojemność silnika ≤ 50 cm 3 w przypadku silnika PI (benzynowy) lub pojemność silnika ≤ 500 cm 3 , jeśli silnik CI (diesel) jest częścią konfiguracji napędu pojazdu oraz 8) maksymalnie dwa miejsca siedzące, w tym miejsce siedzące dla kierującego pojazdem
Kategoria	Nazwa kategorii	Wspólne kryteria klasyfikacji
L7e	Ciężki czterokołowiec	4) cztery koła i napęd zgodnie z art. 4 ust. 3 oraz 5) masa w stanie gotowym do jazdy: a)≤ 450 kg do przewozu pasażerów b)≤ 600 kg do transportu towarów oraz pojazd L7e, którego nie można sklasyfikować jako pojazdu L6e

Warto zauważyć, że kategorie pojazdów L6e i L7e uzyskały też podkategorie. Dokładnie można sobie o tym przeczytać w załączniku nr 1 do rozporządzenia na stronach 77-79.

Do pobrania

Czyli podsumowując ścisłe wymagania co do mas:

Dla kategorii AM – czterokołowiec lekki L6e, którego masa własna nie przekracza 425 kg  (a nie 350 kg)

Dla kategorii B1 – czterokołowiec L7e, którego masa własna nie przekracza 450 kg (a nie 400 kg) przy przewozie osób i 600 kg (a nie 550 kg) przy przewozie rzeczy.

Dlatego warto zwrócić uwagę na parametry pojazdu który kupujemy. Bardzo ważne jest w przypadku tych pojazdów aby miały w dowodzie rejestracyjnym wpis odpowiedni L6e lub L7e. Nie mogą to być samochody osobowe. W dokumentach rejestracyjnych pojawi się rodzaj pojazdu „samochodowy inny” podrodzaj L6e lub L7e. Nie może to być także „ciągnik rolniczy”.

I na koniec trzeba podkreślić, że pomimo, że Rozporządzenie formalnie stosuje się bezpośrednio w prawie polskim to definicje w ustawie – Prawo o ruchu drogowym powinny zostać poprawione lub usunięte. Wprowadzają w błąd powodując nerwowe sytuacje w WORD – ach. Ustawa powinna być czytelna dla obywateli, a w szczególności taka jak – Prawo o ruchu drogowym, którą obowiązek stosować mają miliony posiadaczy prawa jazdy, a nie tylko prawnicy i urzędnicy.