Projekt i co dalej!

Niestety mamy do czynienia z dziwną sytuacją. Rozdwojenie jaźni to mało powiedziane. Z jednej strony pracuje zespół doradczy ds. szkolenia i egzaminowania, który ma przygotować projekt ustawy, a z drugiej strony mamy już gotowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o kierujących pojazdami, który jest w trakcie uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Zakres działań niby ten sam, ale tak naprawdę nie wiadomo po co pracuje zespół jak jego prace i prace nad ustawą zakończą się w tym samym czasie czyli w czerwcu.

Ok., dajmy szansę rozwinąć się sytuacji. A tym czasem zgodnie z obietnicą analiza zasadniczych rozwiązań zaproponowanych w projekcie UC76.

Najpierw Prawo o ruchu Drogowym:

„1) ciągnika rolniczego (również z przyczepą) – 40 km/h;”;

To przepis podwyższający dopuszczalną prędkość dla ciągników rolniczych. Zgodnie z uzasadnieniem:

„Uwzględniając względy bezpieczeństwa w ruchu drogowym i ryzyko wypadków drogowych spowodowanych przez najechanie pojazdem samochodowym na ciągnik rolniczy oraz oczekiwania rolników w zakresie zwiększenia dopuszczalnej prędkości ciągników rolniczych z 30 km/h do 40 km/h, przewidziano zwiększenie dopuszczalnej prędkości poruszania się tych pojazdów.”

„13) występowania w uzasadnionym przypadku z wnioskiem o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem lub żądania poddania się przez pasażera, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;”;

W stosunku do obecnie obowiązujących przepisów proponuje się dodanie fragmentu pozwalającego na umożliwieniu badania pasażerów na zawartość alkoholu. Chodzi oczywiście o pasażera, który w ramach obowiązku jeździ na prawym fotelu z 17 latkiem, który ma już prawo jazdy. Warto zauważyć, że pasażer taki będzie, w przypadku stwierdzenia, że jest pod wpływem, odpowiednio ukarany, a młody kierowca potraktowany jako kierujący bez uprawnień.

Do podmiotów wchodzących w skład w Krajowej Rady Bezpieczeństwa Drogowego dodano Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Ruch na pewno słuszny, bo jest to organ odpowiedzialny za bezpieczeństwo transportu drogowego, który, z punktu widzenia KRBRD, jest ważnym źródłem wiedzy i doświadczeń pozwalającym na podejmowanie właściwych decyzji w dziedzinie BRD.

A teraz już kierujący

  • 2) w art. 8 w ust. 1:
    • a) pkt 3 otrzymuje brzmienie:
      • „3) 17 lat – dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii B;”,
    • b) po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
      • „3a) 18 lat – dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A2, B+E, C1 i C1+E;”;
  • 3) po art. 8 dodaje się art. 8a w brzmieniu:
    • Art. 8a. 1. Prawo jazdy kategorii B uzyskane po ukończeniu 17 lat a przed ukończeniem 18 lat uprawnia wyłącznie do kierowania:
      • 1) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – do czasu ukończenia 18 lat;
      • 2) w towarzystwie pasażera siedzącego na przednim siedzeniu, w przypadku pojazdu samochodowego innego niż czterokołowiec – przez okres 6 miesięcy licząc od dnia uzyskania prawa jazdy, jednak nie dłużej niż do czasu ukończenia 18 lat.
    • 2. Pasażerem, o którym mowa w ust. 1, może być osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:
      • 1) ukończyła 25 lat;
      • 2) posiada prawo jazdy kategorii B od co najmniej 5 lat i nie jest ono zatrzymane na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 2 albo art. 135a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym;
      • 3) nie podlegała zakazowi prowadzenia pojazdów w ciągu ostatnich 5 lat;
      • 4) nie znajduje się pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.
    • 3. Wymogi określone w ust. 2 pkt 1 i 2 nie dotyczą instruktora lub egzaminatora.”;

Propozycje te wprowadzają możliwość uzyskania prawa jazdy kategorii B przez 17 latka i jednocześnie nakładają na niego pewne obowiązki i ograniczenia. W szczególności należy zwrócić uwagę na konieczność jazdy z osobą towarzyszącą przez okres 6 miesięcy od daty uzyskania prawa jazdy. Osoba towarzysząca musi spełniać szereg warunków, za sprawdzenie których odpowiedzialna jest osoba kierująca pojazdem. W przypadku stwierdzenia przez Policjanta, że pasażer nie spełnia chociaż jednego z tych warunków kierujący zostanie uznany i potraktowany jak osoba bez uprawnień. Zatem zachęta do jazdy nie jest zbyt wielka. Wydaje się, że można przewidzieć zachowania osób uzyskujących te uprawnienia. „Poczekam 6 miesięcy i nie muszę przejmować się osobą towarzyszącą”. Warto pamiętać, że osoby uzyskujące prawo jazdy w wieku 17 lat nie będą faworyzowane, a wręcz odwrotnie. Projektowane przepisy zakładają wydłużenie dla nich okresu próbnego do 3 lat. Chyba nie tak powinny wyglądać zachęty dla młodych ludzi. Zamiast promować rozwój i wcześniejsze kształcenie wprowadzamy naturalną zaporę.

  • 4) w art. 11:
    • a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
    • „1a. Osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy spełnia wymagania, o których mowa w ust. 1 pkt 5 lit. a-d najpóźniej w dniu odbioru prawa jazdy.”,

                Są to wymagania w zakresie stałego miejsca zamieszkania.

Przepis ten ma za zadane umożliwić osobom, które mieszkają na terenie RP krócej niż 185 dni czyli nie mają jeszcze stałego miejsca zamieszkania na terenie RP, na rozpoczęcie procedury wymiany lub uzyskania polskiego prawa jazdy. Pomysł dobry ale wymaga dopracowania. To miejsce nie jest właściwe miejsce dla tej zmiany.  

Aby ten przepis zadziałał właściwie trzeba pilnie zmienić rozporządzenie w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, bo osobie, która nie spełnia warunku zamieszkania nie można wydać PKK. Trzeba też zmodyfikować wzór oświadczenia składanego razem z wnioskiem.

Warto zauważyć, że będzie problem ze wskazaniem daty uzyskania uprawnień. Na prawie jazdy datą uzyskania uprawnień jest data wydania decyzji o nadaniu uprawnień. Datą wydania prawa jazdy jest data wytworzenia dokumentu przez PWPW. W zasadzie nie wiemy jaka jest data odbioru prawa jazdy ponieważ może to być dowolna data, w której osoba przyjdzie je odebrać. Zatem na dokumencie zawsze będzie widniała data nadania uprawnienia wcześniejsza niż data odbioru uprawnienia.

Rozwiązaniem wydaje się umożliwienie wydania decyzji o nadaniu uprawnienia z terminem późniejszym, czyli takim w którym będzie osoba spełniała wszystkie warunki i dopuszczenie do wydrukowania prawa jazdy z terminem przyszłym. Wtedy też trzeba będzie do procedury dodać wydanie tryb wydania prawa jazdy z terminem późniejszym. No i oczywiście będzie to wymagało zmiany systemu KIEROWCA.

  • 6) w art. 31 w ust. 1:
    • a) w pkt 4 lit. c otrzymuje brzmienie:
      • „c) osobę posiadającą przygotowanie pedagogiczne zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986 i 1871).”,
    • b) uchyla się pkt 5;

Ta zmiana, to długo oczekiwane usunięcie wymagania posiadania akredytacji Kuratora Oświaty przez Ośrodki Szkolenia Kierowców ubiegające się o poświadczenie spełniania dodatkowych wymagań.

Jak już wcześniej wspominałem całkowite usunięcie tego wymagania był to pomysł PZS forsowany również w Sejmie. Fajnie, że w tym projekcie został wzięty pod uwagę i zrealizowany w tak prosty sposób.

Słynny Art. 52 – przerwanie a właściwie zakończenie egzaminu.

  • 8) w art. 52 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    • „2. Część praktyczna egzaminu może zostać zakończona przed wykonaniem wszystkich określonych zakresem egzaminu zadań w przypadku, gdy zachowanie osoby zdającej może zagrażać życiu lub zdrowiu egzaminatora albo bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo ruchu drogowego.”;

Pomysł właściwy ale znowu wykonanie nie do końca właściwe. Niby prosty zapis ale jest w nim kilka niepokojących niuansów. Po pierwsze zagrożenie życia lub zdrowia egzaminatora to dobry pomysł, ale brakuje też, życia i zdrowia samej osoby egzaminowanej (np. w ramach kategorii AM, A1, A2, A czy czterokołowca),oraz i życia lub zdrowia np. pieszych czy innych uczestników ruchu. I chyba najfajniejsze w tym przepisie jest wskazanie, że można zakończyć egzamin gdy zachowanie osoby egzaminowanej bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Brak określenia czy pozytywnie czy negatywnie powoduje, że z automatu zakończyć egzamin przed czasem można zawsze. Każde wyjechanie do ruchu drogowego ma wpływ na BRD.

Warto pomyśleć o przeniesieniu do tego artykułu części zapisów tabeli z rozporządzenia. Przede wszystkim błędów zasadniczych takich jak przejechanie na czerwonym świetle czy spowodowanie kolizji. Dlaczego tutaj?. Bo pozostawiając tabelkę w rozporządzeniu po raz kolejny projektodawcy mogą narazić się na dyskusję na temat tego czy przepisy wpływające bezpośrednio na prawa i obowiązki osób powinny być w ustawie czy w rozporządzeniu.

Dodatkowo takie rozwiązanie jednoznacznie wskaże tryb postępowania zarówno egzaminatorom, osobom szkolonym i instruktorom. Da też możliwość dalszego rozwoju zasad egzaminowania w kierunku niezawisłej oceny umiejętności kandydata na kierowcę przez egzaminatora. Ale to jeszcze długa droga przed nami.

Tyle na dziś. W przyszłym tygodniu część druga o egzaminatorach, okresie próbnym i szkoleniach dla kierowców w nim pozostających.