Wracają szkolenia dla kierowców w WORD. Czy nowe ćwiczenie praktyczne pomoże w walce z piratami?
W 2022 r. we wrześniu, a tak dokładnie 17 września, szumnie okrzyknięto wejście w życie nowych przepisów regulujących zasady postępowania z kierowcami popełniającymi wykroczenia w ruchu drogowym. Podwyższono liczbę punktów „karnych” za niektóre wykroczenia oraz wysokość grzywien popularnie zwanych mandatami. Zmieniono także zasadę usuwania zdobytych punktów z ewidencji. Dotychczas było to po roku od daty wykroczenia, a po wejściu w życie tych przepisów okres ten wydłużył się do dwóch lat i to pod warunkiem, ze została opłacona grzywna. Wycofano się także z możliwości okresowego odejmowania sobie zdobytych punktów dla tych którzy brali udział w odpowiednich szkoleniach prowadzonych przez Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego
O wprowadzeniu nowych przepisów pisałem rok temu w poniższym artykule
Niestety po niecałym roku, na wniosek między innymi organizacji zrzeszających przedsiębiorstwa Transportowe, postanowiono przywrócić dotychczasowe rozwiązanie i ponownie punkty usuwać z ewidencji po roku i raz na 6 miesięcy po odbyciu szkolenia w WORD. Oczywiście uzasadnieniem zmian nie była „kiełbasa wyborcza” tylko wskazanie, że rozwiązanie to przyniosło świetne wyniki i można już odpuścić kierowcom. Szczególnie tym zawodowym. Dziwne uzasadnienie, ale pozostawmy to bez komentarza.
Idąc za ciosem w związku z zmianą treści upoważnienia ustawowego, znowelizowanego ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1123), Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji postanowił (a tak naprawdę musiał) wydać nowe rozporządzenie w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego. Przygotowany projekt powstał na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 17 ust. 7 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2328, z późn. zm.).
Przepisy projektu w zasadzie powielają dotychczasowe rozwiązania stosowane w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 września 2022 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego (Dz. U. poz. 1951, z późn. zm.). Zostało ono jednak uzupełnione o elementy wprowadzone (przywrócone) przepisami ostatniej zmiany ustawy i częściowo. W przepisie określającym przypadki, kiedy nie stosuje się generalnej zasady sumowania punktów w sytuacji popełnienia przez kierującego w ramach jednego czynu, dwóch lub więcej liczby naruszeń, dodano nowe wyłączenie dotyczące jednoczesnego naruszenia przepisów o zatrzymaniu lub postoju pojazdu określonych w ustawie oraz znaku drogowym. Propozycja taka wynika z praktyki stosowania ewidencji punktowej, wskazującej, że niezasadnym jest sumowanie (dublowanie) punktów w sytuacji, gdy na przykład kierowca naruszył zakaz zatrzymywania przed skrzyżowaniem albo przejściem dla pieszych, w miejscu, w którym dodatkowo obowiązywał znak np.: B-36 (zakaz zatrzymywania się). Ponadto przepisie określającym kwestie sumowania punktów w odniesieniu do naruszeń związanych z wyprzedzaniem, uwzględniono nowe naruszenie oznaczone kodem F 12, polegające na naruszeniu przez kierującego pojazdem kategorii N2 lub N3 zakazu wyprzedzania pojazdu samochodowego na autostradzie i drodze ekspresowej o wyłącznie dwóch pasach ruchu przeznaczonych dla danego kierunku jazdy.
Dostosowując do nowych przepisów zmieniono długość okresu biegnącego od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia, z 2 lat na 1 rok, po upływie którego usuwa się z ewidencji punkty przypisane na podstawie wpisu ostatecznego. Wskazano też odbycie szkolenia jako w WORD jako przyczynę usunięcia punktów przypisanych na podstawie wpisu ostatecznego.
Określono warunki i sposób prowadzenia szkolenia redukującego liczbę przypisanych punktów, wskazując osoby mogące je prowadzić, czas trwania, maksymalną liczbę osób szkolonych, formę prowadzenia zajęć, a także nakładając obowiązek na prowadzącego szkolenie, pouczenia osób szkolonych o skutkach odbycia szkolenia, jeżeli wystąpią okoliczności uniemożliwiające pomniejszenie liczby punktów. I tu zaproponowanemu rozwiązaniu przyjrzymy się dokładniej.
Zgodnie z propozycją:
- Szkolenie dla kierowców w WORD prowadzone jest w formie wykładów i ćwiczenia praktycznego, odpowiednio przez policjanta z komórki ruchu drogowego lub przez inną osobę posiadającą wiedzę specjalistyczną z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego, przez psychologa transportu oraz przez egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami lub zatrudnioną przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego osobę posiadającą uprawnienia instruktora nauki jazdy lub instruktora techniki jazdy.
- Szkolenie składa się z 8 godzin wykładów, a także z ćwiczenia praktycznego, i jest realizowane w ciągu jednego dnia. Jedna godzina równa się 45 minutom.
- W jednym szkoleniu może uczestniczyć nie więcej niż 15 osób.
Nowością jest ćwiczenie praktyczne. Jakie to będzie ćwiczenie wskazano w programie szkolenia który stanowi załącznik nr 9 do tego rozporządzenia.
| Lp. | Temat zajęć | Czas | Forma prowadzenia zajęć | Środki dydaktyczne | Prowadzący zajęcia |
| 1 | Zasady i przepisy ruchu drogowego | 2 godz. | Wykład | Prezentacja; studium przypadku | Policjant ruchu drogowego lub inna osoba posiadająca wiedzę specjalistyczną z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego |
| 2 | Wypadki drogowe w Polsce – przyczyny, skutki, zapobieganie | 2 godz. | Film lub prezentacja | ||
| 3 | Prawne i społeczne skutki wypadków drogowych | 2 godz. | Film | ||
| 4 | Psychologiczne aspekty kierowania pojazdem | 2 godz. | Film lub prezentacja | Psycholog transportu | |
| 5 | Awaryjne hamowanie przy prędkości 30 – 50 km/h | Niezbędny na zaliczenie ćwiczenia przez każdego z uczestników szkolenia | Ćwiczenie praktyczne | Pojazd | Egzaminator osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami lub zatrudniona przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego osoba posiadająca uprawnienia instruktora nauki jazdy lub instruktora techniki jazdy. |
Na co warto zwrócić uwagę. Przede wszystkim na ćwiczenie praktyczne, które ma być realizowane podczas tych zajęć. Każdy zdroworozsądkowo myślący człowiek który chociaż raz zetknął się z zagadnieniami kształcenia kierowców i kształtowania ich postaw, powinien zadać sobie pytanie. Co kierowcom łamiącym przepisy ruchu drogowego da ćwiczenie polegające na wykonaniu hamowania awaryjnego z prędkości c.a. 40 km/h. Każdy wie, że szkolenia te są realizowane głównie dla tych co „szybko jeżdżą”. Oni potrafią także szybko hamować. Tutaj nie ma wątpliwości. Hamowanie awaryjne, jest to hamowanie na prostej. Dla doświadczonych kierowców, jakimi z zasady są osoby uczestniczące w tym kursie nie jest zadaniem problematycznym, a na pewno nie będzie stanowiło nauki i nie pozostawi w głowie informacji „muszę zwolnić”. Będzie tylko swego rodzaju zabawą dla rozprężenia emocji po części teoretycznej. Jego realizacja będzie polegała wyłącznie na rozpędzeniu pojazdu do 40 km/h i pełnym wciśnięciu hamulca roboczego, aż do zatrzymania pojazdu. Hamowanie będzie realizowane jednorazowo. Trudno wskazać czego takie ćwiczenie ma nauczyć kierowcę popełniającego wykroczenia drogowe. Trudno dopatrzeć się także w uzasadnieniu projektu, argumentów przemawiających, za tym zadaniem praktycznym. Oczywiście można przyjąć, że celem zadania jest uświadomienie osobie szkolonej nieproporcjonalnego wzrostu drogi hamowania do przyrostu prędkości jazdy pojazdem i skutków, jakie to powoduje, ale to wymagałoby kilkukrotnej realizacji tego zadania przy różnych prędkościach co nie jest w programie przewidziane.
Warto może byłoby przyjrzeć się zadaniom, których realizacja jest przewidziana dla kursu dokształcającego w okresie próbnego. (rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie kursu dokształcającego w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz praktycznego szkolenia w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym z dnia 16 listopada 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 2250)). Jest to także hamowanie awaryjne po prostej tylko trochę inaczej realizowane, a także hamowanie awaryjne w zakręcie. Celem zadania hamowanie awaryjne w zakręcie jest uświadomienie osobie szkolonej trudności w panowaniu nad pojazdem przy hamowaniu w zakręcie. W trakcie jego wykonania wskazuje się na niebezpieczeństwo wynikające z awaryjnego hamowania przy jeździe z nadmierną prędkością oraz niewłaściwego zachowania osoby szkolonej podczas hamowania pojazdem wyposażonym w ABS. Zwraca się również uwagę na istnienie granicy efektywnego działania ABS oraz skutki, jakie powstają po jej przekroczeniu.
Takie zadania wykonuje się na płycie poślizgowej według wskazanej powyżej kolejności. Ich realizacja odbywa się na torze jazdy wytyczonym wcześniej pachołkami lub liniami. Do czasu szkolenia nie wlicza się ewentualnego modyfikowania toru jazdy.
Taka realizacja tych zadań, ze względu na swoją dynamikę i w zasadzie każdorazowy efekt polegający na wypadnięciu pojazdu z toru jazdy pozostawia jednoznaczną informację, że jazda z nadmierną prędkością nawet przy włączonych wszystkich systemach jest niebezpieczna i dla większości „doświadczonych kierowców” kończy się wypadnięciem z drogi.
Oczywiście konieczność realizacji tego szkolenia w każdym WORD może prowadzić do konieczności ograniczenia ćwiczenia praktycznego do hamowania awaryjnego na wprost, ale poprawmy to chociaż tak, żeby jednak wykazać, że im szybciej jedziesz tym dłużej hamujesz. W przeciwnym wypadku ćwiczenie to będzie tylko kosztowną rozrywką.
Co warto podkreślić na koniec.
Rozporządzenie to w ogóle nie zostało przesłane do konsultacji społecznych. Z naszej wiedzy wynika, że już nie zostanie bo nie ma czasu. Musi wejść w życie 17 września 2023 r., a to już bardzo mało czasu na procedowanie.
A co z kasowaniem punktów
I na koniec ważna informacja dotycząca punktów karnych. Wszyscy Ci którzy otrzymali punkty karne w okresie od 17 września 2022 r. do 16 września 2023 r. nie musza się martwić, że ich punkty karne skasują się dopiero po 2 latach. Przygotowane regulacje prawne nie przewidziały przepisów przejściowych w tym zakresie, a więc po ich wejściu w życie wszystkie punkty karne, a więc także te uzyskane w ww. okresie skasują się po roku od ich otrzymania. Nadal jednak pozostaje warunek, ze mandat został opłacony.